به گزارش پایگاه خبری
پهره به نقل از «
عصرهامون» اعتیاد بلای خانمانسوزی است که در دهههای اخیر دامنگیر بسیاری از خانوادهها شده است بهگونهای که بسیاری از خانوادهها به طور مستقیم یا غیرمستقیم با این معضل اجتماعی درگیر هستند.
شیوع مواد مخدر صنعتی و روانگردان، تنوع و سهولت دستیابی به آنها و کاهش سن معتادان بر دامنه تبعات اعتیاد به مواد مخدر افزوده و آسیبهای اجتماعی را افزایش داده است.
متأسفانه بسیاری از افراد جامعه، اعتیاد به مواد مخدر را معادل جرم و فرد معتاد را مجرم میدانند، درحالیکه هر چند که در بسیاری از جرائم و جنایات رد پایی از اعتیاد و فرد معتاد به مواد مخدر وجود دارد ولیکن هر فرد معتادی، مجرم نیست و بسیاری از موارد جرم در افراد معتاد نیز مستقیماً در ارتباط با مشکل تهیه مواد مخدر و نیاز بدنی و روانی آنهاست.
اعتیاد به مواد مخدر یکی از مهمترین مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی است که عوارض ناشی از آن تهدیدی جدی برای جامعه بشری محسوب شده است.
همچنین ویرانگریهای حاصل از آن زمینهساز سقوط بسیاری از ارزشها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی شده و بدین ترتیب سلامت جامعه را بهطورجدی به مخاطره میاندازد.
زیرا از یک سو سلامت جامعه را تهدید میکند و از سوی دیگر با بسیاری از جرائم و فعالیتها و نیز بیماریهایی همچون ایدز و غیره در ارتباط است.
از طرفی معمولاً آن دسته از معتادانی که تصمیم به ترک اعتیاد دارند از حمایتهای لازم برخوردار نمیشوند و این در حالی است که ایجاد انگیزه از سوی خانواده و همراهان بیمار میتواند نقش مهمی را در درمان بیمار معتاد داشته باشد.
البته حمایتهای جامعه و مردم پس از رهایی فرد معتاد از بند اعتیاد نیز موضوع دیگری است چرا که در بسیاری از موارد چنین افرادی حتی برای فعالیت شغلی نیز از سوی جامعه و مسئولان طرد میشوند که همین امر میتواند منجر به بیانگیزگی و بازگشت مجدد آنها به سمت استعمال مواد مخدر شود، لذا مقابله با معضل اعتیاد و درمان آن نیازمند اصلاح نگرشها در این باره است.
مشکلات سلامت روان علت بسیاری از اعتیادها
فاطمه سرگزی مدیر سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری «
عصرهامون»، بیان کرد: علت بروز بسیاری از اعتیادها مشکلات سلامت روان افراد است که میتواند شامل مشکلات شناختی، اختلالات خلقی و سایر معضلات روانی باشد.
وی افزود: در واقع، اعتیاد و سایر اختلالات روانشناختی معمولاً با یکدیگر رخ میدهند، تقریباً برخی از افرادی که به دنبال درمان اعتیاد هستند یکی دیگر از اختلالات روانی مهم را نیز دارند.
مدیر سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ادامه داد: عامل دیگر مرتبط با آسیبشناسی روانی، مفهوم شخصیت معتاد است، این ویژگیها ممکن است شامل انکار مشکلات آشکار، مشکل در کنترل عواطف و مشکل در تعدیل انگیزه باشد، رواندرمانی سعی میکند اختلالات روانی زمینهساز را شناسایی و برطرف کند. این درمان ممکن است شامل بازسازی شخصیت و یا بهبود عملکرد شناختی و عاطفی فرد باشد.
وی افزود: نهتنها عوامل روانی بسیاری باعث گرایش افراد به مواد مخدر و اعتیاد به آن شده بلکه با مصرف مواد سیستم روانی فرد نیز دچار تغییروتحول میشود، الگوهای رفتاری و فکری اغلب بعد از مصرف مواد مخدر یا الکل تغییر میکنند.
سرگزی خاطرنشان کرد: مواد مخدر در نحوه برقراری ارتباط توسط مغز اختلال ایجاد میکنند و سیستم پاداشدهی، مغز را سرشار از دوپامین میکند؛ گرچه واکنشهای فیزیکی به مواد به ادامه اعتیاد کمک میکند، توجه ویژه به جنبههای روانشناختی اعتیاد نیز در روند بهبودی تأثیر دارند.
وی با اشاره به عوامل متعددی که میتوانند فرد را در مسیر پرخطر اعتیاد قرار دهند یا از او در برابر این بلای خانمانسوز محافظت کنند، گفت: وجود اعتیاد در خانواده، خطر ابتلا را افزایش میدهد، زیرا علاوه بر ژنتیک، الگوهای رفتاری و محیط خانوادگی نیز در این زمینه نقش دارند.
این مسئول اذعان کرد: اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیتی، فرد را آسیبپذیرتر کرده و ممکن است به مصرف مواد بهعنوان راهی برای تسکین موقت رویآورند.
وی افزود: تجربههایی مانند سوءاستفاده جنسی، خشونت خانگی یا تصادفات شدید، میتوانند زمینهساز اعتیاد شوند.
مدیر سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بیان کرد: بهویژه در نوجوانان، کنجکاوی و تمایل به پذیرفتهشدن در گروه همسالان، میتواند به تجربه مواد و در نهایت اعتیاد منجر شود از طرفی دردسترسبودن مواد، خطر سوءمصرف را افزایش میدهد.
وی خاطرنشان کرد: شرایط اقتصادی نامناسب، استرس، ناامیدی را افزایش داده و میتواند فرد را به سمت اعتیاد سوق دهد، همچنین زندگی یا کار در محیطهایی که مصرف مواد در آنها رایج است، خطر ابتلا را افزایش میدهد.
سرگزی گفت: تبلیغات و نمایش مثبت مصرف مواد در رسانهها، میتواند به عادیسازی آن و افزایش گرایش به مصرف منجر شود، قوانین سهلگیرانه یا اجرای ضعیف آنها در زمینه مواد مخدر، میتواند دسترسی به مواد را تسهیل کند.
وی ادامه داد: توانایی مدیریت استرس، حل مسئله و تصمیمگیری صحیح، فرد را در برابر فشارهای منجر به اعتیاد مقاومتر میکند.
این مسئول بیان کرد: افرادی که به خود و تواناییهایشان باور دارند، کمتر در دام اعتیاد گرفتار میشوند، همچنین روابط سالم و حمایتگرانه با خانواده و دوستان، نقش مهمی در پیشگیری از اعتیاد دارد.
وی افزود: آگاهی از خطرات و عواقب اعتیاد، فرد را در تصمیمگیریهای آگاهانهتر یاری میکند، دسترسی به آموزش و اشتغال مناسب، به افراد احساس هدفمندی و رضایت میدهد و از گرایش به اعتیاد پیشگیری میکند.
مدیر سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: زندگی در محیطهایی که ارزشهای مثبت را ترویج میدهند و از افراد حمایت میکنند، خطر ابتلا به اعتیاد را کاهش میدهد. قوانین سختگیرانه و اجرای جدی آنها در زمینه مواد مخدر، میتواند دسترسی به مواد را محدود کرده و از سوءمصرف جلوگیری کند.
وی ادامه داد: مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و ورزشی، به افراد احساس تعلق و رضایت میدهد و از گرایش به اعتیاد پیشگیری میکند.
سرگزی تصریح کرد: با شناخت این عوامل، میتوانیم در جهت پیشگیری و درمان اعتیاد گامهای مؤثرتری برداریم و جامعهای سالمتر و پویاتر بسازیم، مهم است به یاد داشته باشیم که اعتیاد یک بیماری قابلدرمان است و با حمایت مناسب، هر فردی میتواند از این دام رهایی یابد و به زندگی سالم بازگردد.
روشهای درمان اعتیاد وابسته به وضعیت فرد
وی گفت: روشهای درمانی اعتیاد، بسته به شرایط و وضعیت فرد، متفاوت است و نمیتوان یک نسخه واحد برای همه تجویز کرد، رفتاردرمانی، یکی از روشهای مؤثر در درمان اعتیاد است که در آن، درمانگر با تغییر نگرش فرد نسبت به مواد مخدر، او را از مصرف و بازگشت به آن منصرف میکند.
این مسئول بیان کرد: معمولاً افرادی که از بودن در جمع خانواده احساس رضایت دارند کمتر معتاد میشوند، برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر صنعتی و شیمیایی توسط جوانان و نوجوانان، هیچگاه نباید صبر کرد تا آنان با چنین مشکلاتی درگیر شوند و بعد اقدام کرد؛ بلکه هوشیاری همیشگی والدین کلید مقابله با اعتیاد است.
وی افزود: نوجوانان و جوانانی که ارتباط صمیمانه و نزدیکی با اعضای خانواده خود دارند و از بودن در جمع آنها احساس رضایت و شادی میکنند، کمتر به دنبال مصرف مواد مخدر میروند، آموزش رفتارهای مناسب اجتماعی، انتظارات جامعه از یک نوجوان مسئول، اهمیت رشد و بالندگی نوجوان برای پیشرفت اجتماعی که در آن زندگی میکند را باید به آنها آموزش داده شود.
مدیر سلامت روان، اجتماعی و پیشگیری از اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان اظهار کرد: تمرین همزمان عشق و حدومرز در روابط خانوادگی باعث میشود فرزندانمان بدانند که هر دسترسی به مواد مخدر چه جرایمی به دنبال دارد و چه مجازاتهایی را باید متحمل شوند، در برابر اجرای مقررات و قوانین حاکم بر خانه، مدرسه و اجتماع، جدی، مسئول و هوشیار باشند.
وی عنوان کرد: باید فرصتها و موقعیتهایی را برای فرزندان ایجاد کرد تا آنها بتواند به اهدافشان برسند و آنها را به دلیل تواناییها و استعدادهایشان تشویق و حمایت کنیم، این کار کمک میکند تا احساس خوبی نسبت به خودشان پیدا کنند.
سرگزی خاطرنشان کرد: گوشدادن به صحبتهای فرزند، حمایت از رفتارهای مثبت، پسندیده و سالم، توجهکردن به احساسات و عواطف او و پذیرش بیقیدوشرط جوانان و نوجوانان به آنها کمک میکند تا با ایجاد رابطهای نزدیک و صمیمانه با والدین خود درصدد مقابله با بحرانهای زندگی برآیند.
وی گفت: با یادگیری مهارتهای زندگی و شیوههای حل مشکلات، راههای نه گفتن در برابر فشار همسالان برای مصرف مواد مخدر و رفتارهای مخاطرهآمیز کاهش مییابد.
بهبودی اعتیاد نیازمند صبر و بردباری خانواده
علیرضا سندگل، مسئول واحد سلامت روان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «
عصرهامون» بیان کرد: در درمان اعتیاد آگاهی و شناخت بیمار و خانواده نسبت به ویژگیهای و خصوصیات اعتیاد و درمانش ضروری است و لازم است هم بیمار و همخانوادهاش بدانند که اعتیاد بیماری مزمن است و بهبودی نیازمند صبر و بردباری آنها است.
وی با اشاره به اینکه برای درمان اعتیاد یک زمان مشخص وجود ندارد، افزود: پیشینه اعتیاد، میزان مصرف، ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی، نوع ماده مصرفی، بیماریهای همراه با اعتیاد، میزان حمایت، استفاده از درمانهای داروئی و غیر داروئی و عوامل دیگری در طول مدت بهبودی و ترک اعتیاد تأثیرگذار هستند.
سندگل ادامه داد: مصرف مداوم مواد مخدر علاوه بر مشکلات روحی، روانی، بیماریهای عفونی و همچنین باعث ایجاد اختلال در توانایی جنسی در مردان میشود.
وی یکی از روشهای درمان اعتیاد یا ترک اعتیاد را کمکردن تدریجی ماده مخدر عنوان کرد و گفت: در این روش بیمار معتاد میتواند با یک برنامهریزی منظم و دقیق و باارادهای قوی و محکم، روزانه از ماده مخدری که استفاده میکند کم کند تا آن را در مدت کوتاهتری به صفر برساند، در این روش بیمار نیاز دارد که زیر نظر روانپزشک معالج از داروهای تجویز شده استفاده نماید.
انتهای خبر/