به گزارش پایگاه خبری تحلیلی
پهره به نقل از «
عصرهامون»، سیستان و بلوچستان بهعنوان جوانترین و پهناورترین استان کشور، دارای ظرفیتها و ویژگیهای منحصربهفردی است که در صورت بهرهبرداری صحیح میتواند به قطب توسعهای در کشور تبدیل شود.
اما علیرغم این مزیتها، این استان همچنان در انتهای جدول شاخصهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) قرار دارد، این وضعیت، نهتنها فرصتهای اقتصادی و اجتماعی استان را محدود کرده، بلکه فاصله این منطقه با سایر استانها را نیز روزبهروز افزایش داده است.
سیستان و بلوچستان با دارا بودن جمعیتی جوان، پهناورترین مساحت در میان استانهای کشور و قرار گرفتن در مرزهای استراتژیک ایران، مزیتهای بالقوهای دارد که میتوانست آن را به یکی از پیشروترین استانها در حوزه فناوری اطلاعات تبدیل کند؛ اما به دلایل متعدد، این استان به «قعر جدول» شاخصهای فاوا سقوط کرده است.
زیرساختهای ناکافی و پراکندگی جمعیتی
وسعت بالای استان و پراکندگی روستاها و شهرها باعث شده است که تأمین زیرساختهای ارتباطی با هزینههای بسیار بالایی همراه باشد؛ نبود شبکههای پایدار اینترنت و مناطق کور ارتباطی، یکی از اصلیترین موانع در توسعه فناوری اطلاعات در استان است.
فقر اقتصادی و دسترسی محدود به تجهیزات دیجیتال
بخش عمدهای از مردم استان به دلیل شرایط اقتصادی نامطلوب، قادر به تهیه گوشیهای هوشمند، کامپیوتر یا اشتراک اینترنت نیستند؛ این فقر مالی باعث شده که حتی در صورت وجود زیرساختهای حداقلی، بسیاری از افراد امکان بهرهمندی از آن را نداشته باشند.
کمبود نیروی متخصص و سطح پایین سواد دیجیتال
جوان بودن جمعیت استان اگرچه یک فرصت است، اما نبود برنامههای آموزشی و زیرساختهای لازم برای آموزش مهارتهای دیجیتال، این ظرفیت بالقوه را به تهدید تبدیل کرده است.
عدم توجه مسئولان به ظرفیتهای استان
علیرغم اهمیت استراتژیک و پتانسیلهای عظیم سیستان و بلوچستان، به نظر میرسد توسعه فناوری اطلاعات در این استان در اولویت برنامههای دولت قرار ندارد؛ عدم تخصیص منابع کافی و نبود یک برنامه جامع برای بهبود وضعیت فاوا، این استان را در وضعیت فعلی نگه داشته است.
این استان مزیتهای ویژهای دارد که نادیده گرفته شدهاند، یکی از این مزیتها جمعیت جوان و پویا است که وجود نیروی انسانی جوان در سیستان و بلوچستان یکی از مهمترین مزیتهای این استان است؛ در حالی که بسیاری از استانهای کشور با مشکل پیری جمعیت روبرو هستند، سیستان و بلوچستان میتواند از این ظرفیت برای پیشرفت فناوری اطلاعات بهرهمند شود.
موقعیت استراتژیک جغرافیایی
قرار گرفتن استان در مسیر کریدورهای بینالمللی و همجواری با کشورهای همسایه، فرصتی طلایی برای تبدیل شدن به یک هاب ارتباطی و فناوری است.
ظرفیتهای بومی و فرهنگی
تنوع فرهنگی و وجود صنایع دستی و مشاغل سنتی در این استان میتواند با اتصال به بازارهای دیجیتال جهانی، درآمدزایی و اشتغالزایی گستردهای را به همراه داشته باشد.
چرا مسئولان تاکنون اقدام مؤثری برای رفع این مشکل و ارتقا در جدول شاخص ها انجام نداده اند؟
یکی از دلایل را می توان تمرکز بودجهها بر استانهای مرکزی و پرجمعیت دانست، همواره سیاستهای توسعهای کشور به سمت استانهای مرکزی و صنعتی متمرکز بوده است، این موضوع باعث شده که استانهای مرزی مانند سیستان و بلوچستان از چرخه توسعه فاوا عقب بمانند.
همچنین نبود یک برنامه استراتژیک و مدون و توسعه فاوا نیازمند برنامهریزی جامع و سرمایهگذاری پایدار است، نبود چنین برنامهای در سطح ملی و استانی، سیستان و بلوچستان را به حاشیه برده است.
ضعف در مطالبهگری اجتماعی
مردم استان به دلیل مشکلات معیشتی، اولویتهای دیگری نسبت به فناوری اطلاعات دارند؛ این عدم مطالبهگری باعث شده که مسئولان نیز فشار کافی برای اقدام در این زمینه احساس نکنند.
پیامدهای عقبماندگی فاوا در سیستان و بلوچستان
یکی از مهمترین پیامدهای عقب ماندگی فاوا در استان محرومیت از فرصتهای شغلی دیجیتال است، در دنیای امروز، اقتصاد دیجیتال یکی از بزرگترین منابع درآمدی کشورها است؛ پایین بودن شاخص فاوا در سیستان و بلوچستان باعث شده که جوانان این استان از این فرصتها محروم شوند.
همچنین این عقب افتادگی باعث افزایش مهاجرت نخبگان و جوانان تحصیلکرده به دلیل نبود فرصتهای شغلی در حوزه فناوری، به شهرهای بزرگ میشود و این مسئله به کاهش نیروی انسانی متخصص در استان دامن میزند.
تداوم فقر و نابرابری
پایین بودن شاخص فاوا، دسترسی مردم به آموزش آنلاین، خدمات الکترونیکی و حتی تجارت دیجیتال را محدود کرده و فاصله اقتصادی و اجتماعی این استان با سایر مناطق کشور را بیشتر میکند.
راهکارهای زیادی برای بهبود وضعیت فاوا در استان وجود دارد از جمله: سرمایهگذاری گسترده در زیرساختها که با گسترش شبکههای ارتباطی، نصب دکلهای مخابراتی در مناطق دورافتاده و توسعه پهنای باند اینترنت باید در اولویت دولت قرار گیرد.
همچنین برنامههای حمایتی برای خانوادهها و ارائه بستههای حمایتی مانند اینترنت رایگان یا وام خرید تجهیزات دیجیتال میتواند دسترسی عمومی را به ابزارهای فناوری افزایش دهد.
آموزش و افزایش سواد دیجیتال یکی دیگر از راهکارهای بهبود وضعیت فاوا است که راهاندازی دورههای آموزشی در مدارس، دانشگاهها و مراکز عمومی برای آموزش مهارتهای فناوری اطلاعات به جوانان، یکی از راهکارهای مؤثر است.
همچنین ایجاد مراکز رشد و نوآوری و تأسیس پارکهای فناوری و مراکز رشد میتواند بستری برای حمایت از استارتاپهای محلی و جذب نخبگان باشد؛ رسانههای محلی و سازمانهای مردمنهاد باید با افزایش آگاهی عمومی، مردم را به مطالبهگری در این زمینه تشویق کنند.
سیستان و بلوچستان با دارا بودن جمعیت جوان و پهناورترین مساحت کشور، پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به قطب فناوری اطلاعات و ارتباطات دارد.
اما بیتوجهی به این ظرفیتها و مشکلات ساختاری، این استان را در پایینترین رتبههای شاخص فاوا قرار داده است؛ اگر مسئولان و مردم با همت و اراده جدی به این حوزه ورود کنند، میتوان آیندهای روشنتر برای این استان متصور بود.
انتهای خبر/