تحقق یک رویای دیرینه در جنوب شرق کشور؛
نداشتن اوراق هویتی یکی از مشکلات حاشیه‌نشینان در سيستان و بلوچستان /افزون بر 49هزار فاقد شناسنامه سجل دريافت كردند
2 آذر 1398 ساعت 13:17
با وجود پیشرفت های ثبتی در کنار اهمیت ریشه های قومی و قبیله ای در سیستان و بلوچستان تعدادی از مردم بومی به سبب عدم آگاهی و یا ازدواج والدین آنان با اتباع بیگانه موفق به دریافت سند سجلی نشده اند.
به گزارش پهره به نقل از عصرهامون، شناسنامه تنها مدرک شناسایی رسمی است که تمامی مشخصاتی که دال بر حیات، ازدواج و حقوق قانونی افراد دلالت دارد در آن ثبت می‌شود اما با وجود اینکه این دفترچه کاغذی یکی از اصلی‌ترین نیازها برای زندگی و دریافت حقوق قانونی است اما بسیاری از افراد از داشتن این مدرک محروم هستند.
ازدواج شرعی اما غیرقانونی با اتباع بیگانه و کوتاهی زوجین در ثبت سند ازدواج موجب شده تا امروزه هزاران نفر از افرادی که در محدوده جغرافیایی کشور زندگی میکنند از حقوق ابتدایی شهروندی خود محروم بمانند و به افراد بلاتکلیفی تبدیل شوند که درباره هویت ایرانی یا غیر ایرانی شان گفته ها و ناگفته های بسیاری وجود دارد.
شاید عجیب به نظر برسد که هنوز در برخی نقاط ایران، اصلی‌ترین خواسته مردم داشتن شناسنامه و هویت ایرانی باشد با این وجود آمار دقیقی از بی‌شناسنامه‌ها ارائه نشده، اما تعدادشان در استانی مثل سیستان و بلوچستان آنقدر زیاد است که در حاشیه بیشتر شهرها و بسیاری از روستاها می‌توان با این افراد مواجه شد.
فاقدین شناسنامه و افراد دو تابعیتی این روزها بیش از هر وقت دیگری با مشکلات دست و پنجه نرم میکنند و انگار هیچ کس به فکر مشکل بزرگ آنان نیست و حتی برخی راه های قانونی نیز آنقدر پر پیچ و خم و سخت است که بسیاری از این مردم محروم از پیگیری حقشان منصرف می شوند.
دستگاه قضا و دیگر دستگاه ها به دنبال جلوگیری از ضایع شدن حقوق شهروندان هستند
در همین رابطه مدیرکل پیشگیری های امنیتی و انتظامی قوه قضائیه در حاشیه نشست ساماندهی فاقدین شناسنامه در سیستان وبلوچستان با اشاره به انواع فاقدین شناسنامه در ایران، بیان کرد: ما 4 دسته افراد داریم که فاقد شناسنامه هستند، دسته اول را افرادی تشکیل داده اند که جزء اتباع خارجی محسوب می شوند و مدعی گرفتن شناسنامه هم نیستند، دسته دوم افرادی هستند که به علت سکونت بلند مدت خواهان و مدعی گرفتن تابعیت ایرانی و شناسنامه هستند که براساس تخمین های صورت گرفته این افراد حدود 100 هزار نفر می باشند.
مسعودی فر دسته سوم را شامل افرادی دانست که رد تابعیت شدند و افزود: این گروه حدود 3هزار پرونده تشکیل داده و با وجود رد تابعیت هنوز در کشور حضور دارند و به سکونت شان در کشور ادامه می دهند.
وی خاطرنشان کرد: دسته آخر افرادی هستند که اقدام به خرید اسناد سجلی دیگران کردند و جز غاصبین شناسنامه محسوب می شوند، به طور مثال فرد ایرانی فوت شده اما بدون اینکه گواهی فوت او گرفته شود مدارک وی به شخص دیگری فروخته می شود.
مسعودی فر با تاکید بر اینکه باید با هر دسته به گونه خاصی برخورد شود، گفت: متأسفانه این معضل هزینه های بسیاری را بر نظام وارد می نماید و حل این معضل برای قوه قضائیه و کشور حائز اهمیت می باشد به گونه ای که این جلسه به تأکید ویژه معاون قوه قضائیه برگزار شد.
سیستان و بلوچستان رکورد دار آمار ازدواج با اتباع بیگانه
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه آمار ولادت در سیستان و بلوچستان بالاترین نرخ ولادت کشوری است، گفت: سیستان و بلوچستان با نرخ 32 در هزار را داریم که از میانگین کشوری که 17 در هزار می باشد، بیشتر است.
وی افزود: ما به طور متوسط سالی 100 هزار شناسنامه نوزاد در استان صادر می کنیم.
دهمرده با تاکید بر اینکه سیستان و بلوچستان کمترین نرخ طلاق در کشور را به خود اختصاص داده است، بیان کرد: نرخ باروری در استان 2/4 است و کمترین آمار ثبت طلاق در کشور را نیز در این استان داریم، از سوی دیگر سیستان و بلوچستان رتبه اول جمعیت جوان را داریم که 67درصد استان زیر 30سال سن دارند که به تبع آن کمترین آمار سالمندی را داریم.
وی ادامه داد: متاسفانه به دلیل هم مرز بودن با دو کشور افغانستان و پاکستان و همچنین روابط خانوادگی در دو سوی مرز شاهد ازدواج زنان و مردان ایرانی با افراد خارجی هستیم که به صورت غیرقانونی است و ثبت نمی شود و همین موضوع موجب شده تا بیشترین آمار مدعی شناسنامه را افرادی تشکیل دهند که حاصل ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی هستند که تعداد زوجات گاهاً به 4 همسر نیز می رسد و تعداد زیادی کودک حاصل از این ازدواج ها بدون شناسنامه و هویت می مانند.
دهمرده با بیان این مطلب که در استان بیش از 50 اداره و نمایندگی برای انجام امور ثبت احوال موجود است، اذعان کرد: بیش از 10 هزار روی مأموریت به مناطق روستایی و عشایری برای ایرانیانی که هنوز شناسنامه دریافت نکرده اند حضور دارند تا روند صدور شناسنامه با کمترین مشکل صورت گیرد.
وی همچنین با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای حل مشکل فاقدین شناسنامه در سیستان و بلوچستان، خاطرنشان کرد: 494 جلسه در شورای تأمین داشتیم که 28 جلسه آن در داخل استان بوده همچنین 10 جلسه با استاندار، 3 جلسه با رئیس ثبت احوال کشور و چندین جلسه مسئولین امنیتی و قضایی استان برگزار نمودیم.
بیش از 10هزار نفر در صف تایید هویت ایرانی
وی افزود: از سال 1374 برای 23 هزار سرپرست خانوار پرونده های فاقد شناسنامه تشکیل دادیم که به 20 هزار و 331 پرونده رسیده شد و حدود 17هزار و896 پرونده تأیید هویت شدند و تابعیت ایرانی گرفتند و 2هزار و 435 پرونده رد تابعیت شدند.
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان با اشاره به مشکلات دیگر در این بخش، گفت: مسئله ای که باعث ایجاد مشکلات فراوان می گردد افزایش تعداد این خانواده بلاتکلیف است که اگر هرخانواده ای 4 نفر در نظر بگیریم بیش 10هزار نفر هویت آنها تائید نشده است.
وی ادامه داد: قبل از سال 91 برای هزار و 971 نفر شناسنامه صادر شد از سال 92، 3هزار و 612 جلد شناسنامه صادر کردیم که در مجموعه برای 49هزار و 873 نفری که شورای تأمین تائید کرده بود شناسنامه ایرانی صادر شد و2هزار و 909 پرونده نیز در حال رسیدگی در مراجع مختلف است.
دهمرده یکی از مشکلاتی را که باعث گسترش این مشکل می شود جابجایی و مهاجرت از یک کشور به کشور دانسته که رصد و پایش را سخت می کند.
وی همچنین با اشاره به آمارهایی از گروه های مختلف فاقدین شناسنامه، خاطرنشان کرد: گروه اول کسانی هستند که پدر شناسنامه دارد و مدارک اثبات نسب ارائه می دهد که تعداد آنها حدود 29هزار نفر بوده و رد تابعیت می شوند، گروه دوم کسانی که به دلیل سکونت طولانی ادعای ایرانی بودن می کنند که از شوراها، مساجد، استشهاد دارند و اکثر در مناطق مرزی سکونت دارند، آمار دقیقی از این افراد در دست نیست به طور مثال تنها در شهرستان هیرمند با جمعیت بین 50 تا 60 هزار نفر 21هزار نفر مدعی ایرانی فاقد شناسنامه داریم.
مدیرکل ثبت احوال سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه قبلاً مشکلات شناسنامه در روستاها و مناطق عشایری داشتیم اما این الگو برعکس شده است، تصریح کرد: اکنون در شهرها این مشکل را بیشتر داریم و معمولاً بیشتر مشکل شناسنامه در استان از طوایف محدودی است که بیشتر آنها در مرز سکونت دارند و قسمتی از آنها در خارج از مرز حضور دارند.
دهمرده افزود: قبلاً رد صلاحیت ها به صورت شفاهی بود ولی الان به صورت مکتوب در قالب رأی دادگاهی به دست آنها می رسد، اکنون اطلاعات ثبت احوال بروز است و بسیاری از نهادها و ارگان ها به آن دسترسی دارند.
وی با تاکید بر اینکه یکی از مشکلات اساسی تأخیر در استعلامات هزینه بالای آزمایش ژنتیک است، بیان کرد: برخی مواقع پیش می آید حتی آزمایش ژنتیک را نهادها و ادارات دیگر قبول نمی کنند که برای حل این مشکل باید به یک روند قانونی و واحد برسیم.
برخی اتباع بیگانه به دنبال دریافت شناسنامه ایرانی هستند
معاون رئیس کل دادگستری در امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم استان سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ما، تصریح کرد: ما ابتدا باید اصول حاکم بر تابعیت را بدانیم و اگر نسبت به اهمیت آن غافل باشیم مطمئناً با چالش های زیادی مواجه خواهیم شد.
وی افزود: این معضل به گونه ای رشد و نمو یافته است که هزینه ی بسیاری بر دستگاه های حاکمیتی، اجرایی و قضایی استان و حتی کشور را تحمیل کرده است.
محمدعلی حمیدیان با اشاره به اینکه برخورد دستگاه قضا با هر دسته از فاقدین شناسنامه به صورتی است که حقوق آنان و دیگر شهروندان ضایع نشود، بیان کرد: برخی افراد هستند که از قدیم الایام در مناطق صعب العبور استان سکنی گزیده بودند و گرفتن شناسنامه و اسناد سجلی باتوجه به بافت فرهنگی و قومی برای آنها دغدغه نبوده و بدنبال آن نبودند که ما این افراد را مشکوک التابعین می دانیم و همواره برای حل مشکل قانونی آنان تلاش داریم.
معاون رئیس کل دادگستری استان در امور اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم ادامه داد: اما دسته دیگری که غاصبین شناسنامه می شوند و شناسنامه افراد دیگر را خریده و آن را غصب می نمایند می توانند ایرانی، پاکستانی و یا افغانی باشند که باید شناسایی شوند.
وی اذعان کرد: مورد اخیر از جمله مشکلاتی است که در چند سال معضلات و تنش های زیادی را ایجاد نموده و گاهاً این تنش ها رنگ و بوی مذهبی و قومی می گیرد که امنیت استان را درگیر می کند.
نداشتن هویت آمار انجام جرم را بالا می برد
حمیدیان یکی از مشکلاتی این گروه از افراد را که منع خدمات می شوند یا مشکوک التابع هستند را احساس بی هویتی دانسته و افزود: زمانی که هویت مستقل و شناخته شده ندارید احتمال انجام وقوع جرم بالا می رود و اجرای حکم برای این افراد سخت می شود، به طور مشابه اگر خودروی فاقد پلاک باشد در جاده و خیابان احتمال وقوع تخلف در آن بالا می رود و چون ترسی از شناخته شدن ندارد پایش آن بسیار مشکل خواهد شد، در مورد افراد منع خدمات مشکل زمانی حادتر می شود که به آنها برچسب امنیتی زده شود و این خود عاملی تقویت کننده می شود تا آنها به منظور جبران عکس العمل به این حکم دست به واکنش بزنند.
حمیدیان در ادامه صحبت های خود خاطرنشان کرد: ساماندهی و پالایش این افراد به خودی خود مشکل است و عدم مدیریت صحیح و هیجانی این مشکل را تبدیل به معضلی خواهد نمود که راه حل های ممکن را غیرممکن خواهد کرد.
وی بیان کرد: افراد منع خدمات چیزی در حدود 58 هزار نفر هستند و روزی نیست که پرونده ای در خصوص منع خدمات در دادگستری مورد بررسی قرار نگیرد و اکثراً این پرونده ها از نهادهای امنیتی و انتظامی به دادگستری سرازیر می شود، از تبعات این کار ایجاد کارچاق کن ها، رشوه و... می شود که در قبال آن این افراد حاضرند مبلغ زیادی را پرداخت کند و در قبال آن رفع منع خدمات شوند.
این مسئول دستگاه قضای سیستان و بلوچستان با بیان این مطلب که یک بخش از فاقدین شناسنامه در استان را رقم سیاه اتباع بیگانه تشکیل داده که ممکن است غیر مسکوت باشد، 80 هزار نفر از اتباع بیگانه نیز هستند که سرشماری شده و در طرح آمایش هستند.
وی اذعان کرد: همچنین دسته ای دیگر نیز با جمعیت 100هزار نفری در استان حاضر بوده که غیرمجاز هستند در این بین حدود 3هزار پرونده در حال بررسی داریم که جمعیت آنها به 14 تا 15 هزار نفر می رسد، 12 هزار نفر فاقد مدرک هستند، 16 هزار نفر فرزند حاصل از ازدواج با اتباع بیگانه داریم که فعلاً مشمول قانون جدید می شوند که تعداد 5هزار و 821 نفر از آنها حاصل ازدواج زنان ایرانی با اتباع مجاز 11هزار و 38 نفر حاصل ازدواج زنان ایرانی با اتباع غیرمجاز هستند.
انتهای پیام/
کد مطلب: 424469