سوزن دوزی بلوچ، هنری ریشه‌دار در تاریخ

به گزارش پایگاه خبری پهره؛ منطقه سیستان و بلوچستان، سوزن دوزي هنري است برگرفته از ذوق و قريحه فرد هنرمند؛ همانگونه كه بسياري از شاهكارها از فكر كردن، انديشيدن و ميل به كمال رسيدن سرچشمه گرفته است؛ از همان ابتدا در وجود آدمي يافت مي‌شود و ازسرشت ناخود آگاه فرد الهام مي‌گيرد، سوزن دوزي را نيز بايد چيزي هماننداينها دانست.
اگردرباره سوزن دوزي قدري تامل كنيم آنرا همان فكر و تجلي ذهن زن بلوچ ميابيم كه با بهره گيري از روحيه بي غل وغش خود كه مي توان آن را به دور از همه ناخالصي هاي جامعه دانست، به خوبي و به زيبايي آن جاذبه ها و آن سنبها را كه به ذهنش خطور کرده و آنها را در دل طبيعت به خوبي حس مي كند به عنوان هنر خود به اطرافيان مي‌نماياند. سوزن دوزي؛ اين هنر پر راز و رمز را نمي توان به زمان خاصي اختصاص داد. اما اگر بخواهيم زمان به فعليت رسيدن آن را بررسي كنيم شايد درحدود 100 يا 200 سال پيش از ظهور اسلام و آمدن اسلام به ايران باشد كه قومي به نام اسلاوها به ناحيه اي از بلوچستان آمده و در آنجا سكني گزيدند.
اين گروه از اسلاوها از طريق جاده ابريشم به اين منطقه آمده بودند ( اين منطقه درحال حاضر جزو خاك پاكستان بوده و در مرز افغانستان و پاكستان قراردارد) ناحيه فوق را بدليل آنکه قوم اخير مسيحي بوده و آئين اسلام را قبول نداشتند كافرستان مي‌گفتند.آنان پرورش كرم ابريشم و نحوه بدست آوردن نخ از پيله‌هاي ابريشم و استفاده از آنرا در پارچه بافي و سوزن دوزي به زنان بلوچ آموختند.
قبل از رواج پارچه خارجي، منطقه ازاين نظر خود كفا بود. زنان بلوچ با ظرافت كاريهاي خاص خود هنر سوزن دوزي را رواج مي دادند ..در كنار زنان مردان نيز به نوبه خود در اين امر ياري مي رساندند. كارهاي سخت و خشن اين هنر را مردان و كارهاي ظريف را زنان بر عهده داشتند. پنبه رستن از زنان و بافتن از مردان ، اجراي نقشه ها برروي پارچه از زنان و فروش برعهده مردان بود . سوزن دوزي آنچنان با زندگي زنان بلوچ آميخته كه در هرجــــاي دنيـــا سوزن دوزي را با زن بلوچ وزن بلوچ را با سـوزن دوزي مي شناسند.
سوزن دوزي، اين هنر پرمباهات بلوچ بعلت زيبايي و شهرتي كه پيدا كرده است خوشبختانه فقط منحصر به اين منطقه نبوده بلكه آوازه آن به فرسنگها فراتر از اينجا نيز رسيده و خود را به شکلهاي متفاوتي نشان داده است؛ بگونه اي كه حتي افرادي كه با آن بيگانه اند اما از همان ظاهر زيبا و جذاب آن نهايت استفاده را خواهند برد.
سوزن دوزي (سوچن دوزي) يا بلوچ دوزي در ميان اقوام بلوچ هنري اصيل و ريشه دار است كه با طبيعت لطيف و صميمي زن بلوچ آميخته شده است كه تلفيقي است از رنگهاي خالص و طبيعي و نقش آرام طبيعت كه مي توان آن را در ميان زنان و دختران بلوچ به عنوان هنري ظريف و پر سابقه ديد كه براي تامين ما يحتاج زندگي و در واقع سر و سامان دادن وضع اقتصادي خانواده‌هاي كم درآمد نقش به سزايي مي‌توان داشته باشد.
سوزن دوزي هنري است بسيار سخت و در عين حال جالب و ظريف كه در كنار مزايا و برجستگي هاي زيادي كه مي توان براي آن برشمرد معايبي را نيز ذكر كرد:بعلت ظرافت خاصي كه دارد با عث ضعيف شدن چشم، سردرد، كمر درد و غيره مي‌شود كه هنرمند مي تواند با تنظيم وقت و پرداختن به آن در ساعاتي مشخص از بسياري مشكلات جلوگيري كند كه متاسفانه بعلت وضعيت بد اقتصادي تمام وقت خود را صرف سوزن دوزي کرده كه اين كار موجب اثرات زيان باري مي‌شود. سوزن دوزي جزآن دسته از هنرهاي معدودي است كه با همان ابزار اوليه و اصيل و توسط دست و سوزن صورت مي گيرد و به همين علت از بسياري از هزينه ها كه براثر گرايش به صنايع و تكنولوژي ايجاد مي شود جلوگيري مي كند و چون تكنولوژي مدرن نياز به هزينه ها ي بالا و همچنين افراد متخصص داشته نمي تواند جوابگوي تمام نيروي بيكار باشد سوزن دوزي در رفع اين معضل مي تواند بسيار موثر واقع شود.
پس اين هنر نه تنها رقيب و مانعي بر سر راه استفاده صحيح و مناسب از تكنولوژي نيست بلكه به عنوان عامل مكمل در اقتصاد كشورهاي توسعه نيافته محسوب مي شود.
تمام کساني كه دراين هنر ايفای نقش مي كنند زنان هستند، زنان بخوبي ارزش آن را درك كرده و از همان سنين پايين ( 4 و7سالگي ) با اين حرفه آشنا مي شوند . و به وضوح سهم آن را در زندگي خود مي يابند و به درستي مي بينند كه چگونه با زندگي آنها عجين شده است.
نمونه بارز و شاخص آن چيزي را كه زن بلوچ به عنوان هنر خود معرفي مي كند مي توان در لباس زيبا، با وقار و بلند بلوچ كه با نهايت صبر و ظـرافت سوزن دوزي شده است ديد ؛قسمتهاي اصلي آن به نامهاي پيش سينه ، جيب و سرآستين معروف است بطوريكه از گذشته تاکنون تغييرچنداني درآن بوجودنيامده است ؛بيشتر هنرمندان اين هنر را مي توان در مناطق ايرانشهر و بيشتر درنواحي چانف ، اسپكه ، فنوج ،مورميج ، شهريانج ، گوانگ ، مته سنگ ، نگوچ ،پيپ ،هريدوك ، كويچ ، بزمان؛ در سراوان در ناحيه سيب و سوران؛ در خاش در نواحي ايرندگان و مارندگان و در بسياري از مناطق ديگر بلوچستان بخصوص مناطق روستا نشين ديد.

خبرگزاری ایسنا
انتهاي پیام